Comh-Saoire Bainc an Meitheamh achomharc chuig Tiománaithe ‘scoith leathan agus mall’ Nuair a Buailfidh tú le Capaill agus le hÚsáideoirí Soghonta Bóthair eile

Chuaigh An tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre (RSA), agus An Garda Síochána (AGS) i gcomhar le Eachspórt Éireann (ESÉ) agus Rásaíocht Capall Éireann (RCÉ) chun sraith físeáin a tháirgeadh chun tiománaithe a chur ar an eolas faoi conas na bóithre a roinnt go sábháilte le marcaigh capall.

Moltar d’úsáideoirí bóithre a bheith aireach agus ‘scoith leathan agus mall’ agus iad ag bualadh le marcaigh, chomh maith le húsáideoirí soghonta bóithre eile. Ba cheart d’úsáideoirí bóithre féachaint ar an tsraith físeáin nua agus iad a roinnt chun iad féin a chur ar an eolas faoin gcleachtas is fearr nuair a thagann siad ar chapaill ar an mbóthar.  Ba cheart d’úsáideoirí bóithre a bheith ar an airdeall freisin agus iad ag druidim chuig áiteanna inar dócha go bhfeicfear capaill, lena n-áirítear scoileanna marcaíochta agus clóis rásaíochta.

Fuarthas amach i suirbhé ¹ a rinneadh ar bhreis is 1,700 marcach capall go raibh baint ag gluaisteáin agus jípeanna leis an gcéatadán is airde de na teagmhais a tuairiscíodh le capaill ar na bóithre.  Roinneadh an sciar eile de na teagmhais a tuairiscíodh go cothrom i measc iad siúd a bhíonn ag rothaíocht, veaineanna, leoraithe agus innealra talmhaíochta.

Fuarthas amach freisin go raibh eachtra sábháilteachta bóthair ag ceathrar as gach cúigear (85%) marcaigh capall nuair a bhí siad ar an mbóthar lena gcapall ag pointe éigin, le 12% de na teagmhais sin mar thoradh ar ghortú don chapall nó don mharcaigh. Thug na torthaí seo ar an RSA, ESÉ, RCÉ agus An Garda Síochána sraith físeáin a chruthú chun tiománaithe a chur ar an eolas agus iad siúd a bhíonn ag rothaíocht ar cad ba cheart a dhéanamh nuair a bhuaileann siad le capaill ar an mbóthar.

Meabhraítear do thiománaithe agus dóibh siúd a bhíonn ag rothaíocht má bhuaileann siad le capall agus marcach ar an mbóthar poiblí gur cheart dóibh i gcónaí:

• Tóg go bog é
• Scoith leathan
• Cloí le comharthaí láimhe an mharcaigh

Níor cheart do thiománaithe ná dóibh siúd a bhíonn ag rothaíocht:

• bain úsáid as an adharc
• reibheáil an t-inneall
• splancáil na soilse

Tá an RSA agus an AGS ag meabhrú do thiománaithe freisin go bhfuil séasúr saoire an tsamhraidh ar cheann de na tréimhsí is gnóthaí do gach úsáideoir bóithre, agus gur cheart do thiománaithe moilliú agus fanacht ar an airdeall agus iad ag taisteal thar thréimhse an tsamhraidh seo. Faraor, tá 20 básanna agus 94 gortuithe tromchúiseacha ar na bóithre le linn Tréimhse Saoire Bainc an Mheithimh ó 2018i leith.

Dúirt an tUasal Sam Waide, an tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre POF: “Ba cheart d’úsáideoirí bóithre a bheith ar an airdeall agus iad ag taisteal ach go háirithe i rith míonna an tsamhraidh mar go bhfuil úsáideoirí bóithre níos leochailí ar nós marcaigh ag úsáid na mbóithre. Má bhuaileann tú le capall, bain úsáid as cleachtais is fearr, le do thoil, ar nós scoith leathan agus mall, géilleadh do chomharthaí láimhe an marcaigh agus seachain an adharc, na coscáin aeir nó na soilse a úsáid mar d’fhéadfadh siad capall a scanrú nó dall a chur air.”

Dúirt an tAire Stáit ag an Roinn Iompair agus ag an Roinn Comhshaoil, Aeráide agus Cumarsáide, Jack Chambers: “Táimid ag druidim leis an samhradh, tráth an-ghnóthach den bhliain ar ár mbóithre go hiondúil agus mar sin tréimhse ardriosca. Ní mór dúinn cuimhneamh ar fanacht slán ar an mbóthar i rith na míonna seo. Tá dualgas cúraim ar gach úsáideoir bóithre an bóthar a roinnt ar bhealach atá sábháilte agus freagrach go sóisialta. Tá súil agam go mbeidh an tsraith nua físeáin seo úsáideach do gach úsáideoir bóithre mar go léiríonn siad treoirlínte dea-chleachtais agus iad ag roinnt bóithre go sonrach le marcaigh. Tugann na físeáin seo fíor-soiléireacht ar cad ba cheart dúinn go léir a dhéanamh nuair a bhuailimid le marcach ar an mbóthar poiblí.

Dúirt an Coimisinéir Cúnta Paula Hilman, Póilíneacht Bóithre agus Rannpháirtíocht Pobail, An Garda Síochána: “Tá tréimhse Saoire Bainc an Mheithimh ar cheann de na tréimhsí is gnóthaí ar ár mbóithre agus nuair is mó an baol go mbeidh baint ag úsáideoirí bóithre in imbhuailtí marfacha. I 2022, bhí 8 mbásanna agus 18 gortuithe tromchúiseacha ann le linn na tréimhse seo agus táim ag iarraidh ar gach úsáideoir bóthair moilliú agus a bheith cúramach chun an tionchar uafásach seo a sheachaint ar theaghlaigh agus ar phobail ar fud na tíre. Ba cheart do thiománaithe a bheith aireach go háirithe ar úsáideoirí soghonta bóithre.

Beidh an Garda Síochána ag díriú ar fhorfheidhmiú na is iad na príomhchionta tarrthála ná róluas, gan criosanna sábhála a chaitheamh, fón póca a úsáid agus tú ag tiomáint agus tiomáint ar meisce, rud a léirigh taighde a chuireann go mór le himbhuailtí tráchta ar bhóithre. Ciallaíonn sé seo gur chóir do thiománaithe moilliú, a crios sábhála a chaitheamh, seachráin a sheachaint agus ná tiomáin riamh agus tú faoi thionchar alcóil nó drugaí.”

Dúirt Suzanne Eade, POF de Rásaíocht Capall Éireann: “Tá freagracht chomhroinnte ar gach úsáideoir bóithre maidir le sábháilteacht ar bhóithre agus mar sin tá an-áthas orainn dul i gcomhpháirtíocht leis an tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre lena n-achomharc maidir le sábháilteacht ar bhóithre na gcapall. Tá go leor treoirlínte úsáideacha sna físeáin a mhíníonn do thiománaithe conas na bóithre a roinnt go sábháilte le capaill agus lena marcaigh. Mholfainn do gach duine eolas a chur ar na treoirlínte, go háirithe agus tréimhse ghnóthach an tsamhraidh ag druidim linn. Tá páirt againn go léir chun an bóthar a roinnt go sábháilte.”

Dúirt Denis Duggan, POF Eachspórt Éireann: “Tá lúcháir orainn go bhfuil an tsraith seo d’fhíseáin ar fáil anois agus cabhróidh siad le feasacht a ardú ar cad atá le déanamh nuair a bhuaileann úsáideoirí bóithre le marcaigh capall ar an mbóthar. Is ainmhithe beo iad capaill agus is féidir a bheith dothuartha, mar sin tá sé tábhachtach go mbeadh gach úsáideoir bóithre eolach ar rialacha an bhóthair.

Dúirt sé freisin, “Cuideoidh na físeáin seo leis na rialacha a mhíniú ar bhealach atá an-éasca le tuiscint. Mholfainn do gach duine cúpla nóiméad a ghlacadh chun féachaint ar na físeáin agus ba mhaith liom an deis seo a thapú chun moladh a thabhairt don fhoireann chruthaitheach agus dóibh siúd san Údarás um Shábháilteacht ar Bhóithre as an tionscnamh seo, rud a raibh Eachspórt Éireann sásta tacú leis.”

Chun féachaint ar an tsraith físeáin nua féach anseo le do thoil

Tá treoirlínte an RSA maidir le ‘Sábháilteacht ar Bhóithre Capall ar Bhóithre Poiblí’ ar fáil anseo.

Táthar ag meabhrú do thiománaithe Deireadh Seachtaine Saoire Bainc an Mheithimh seo go bhfuil an RSA agus na stáisiúin seirbhíse Applegreen rannpháirteach ag soláthar cupáin caife saor in aisce do thiománaithe chun tuirse tiománaithe a chomhrac. Tá an tairiscint ar fáil ó 2pm go 8pm Dé hAoine 2^ú agus Dé Luain 5 ^úMeitheamh.

Go dtí seo in 2023 fuair XX bás ar na bóithre. Sin méadú de XX bás i gcomparáid leis an dáta céanna anuraidh.

^[1]  Teagmhálacha Suirbhé um Shábháilteacht ar Bhóithre Capall 2021 déanta ag Siobhan English, Iriseoir Eachaí Idirnáisiúnta, agus Anne O’Connor, Traenálaí Sinsearach Taistil agus Sábháilteachta ar Bhóithre agus Scrúdaitheoir Club Chapaillíní na hÉireann.

Nótaí:

*Ní thagraíonn Gortuithe Tromchúiseacha ach amháin dóibh siúd a eascraíonn as Imbhualadh Tromghortaithe. Tá na figiúirí sealadach agus faoi réir athraithe.

Leideanna do thiománaithe agus marcaigh agus iad ag roinnt na mbóithre:

D’úsáideoirí bóithre:

• Bí ar an airdeall agus tú ag druidim chuig scoileanna marcaíochta, clóis rásaíochta nó áiteanna inar dócha go bhfeicfear capaill.
• Bí an-chúramach agus tú ag scoitheadh capaill nó feithiclí capall-tharraingthe. Tá sé seo thar a bheith ábhartha ag acomhail ina moltar do thiománaithe achar sábháilte a choinneáil ó chapaill agus ó mharcaigh.
• Scoith go mall, ag tiomáint ar leathan an chapaill agus marcaigh, agus tú ag cloí le comharthaí láimhe an mharcaigh
• Ná húsáid do choscáin, adharc nó splanc do shoilse ar bhealach a d’fhéadfadh capall a scanrú nó a dhalladh.
• Ba chóir dóibh siúd a bhíonn ag rothaíocht druidim go cúramach, ag cinntiú go mbeidh an marcach in ann tú a fheiceáil nó a chloisteáil ag druidim.
• Bí Sábháilte, Bí Feicthe- go háirithe ó na huaireanta ó mhaidin go faoithin
  

Do marcaigh:

• Fan ar thaobh clé an bhóthair agus tú ag marcaíocht agus ag stiúradh de láimh. Nuair a bheidh do chapall á stiúradh, cuir tú féin idir an capall atá á stiúradh agus an trácht ionas go mbeidh an smacht is mó agat ar an gcapall.

• Tabhair comharthaí láimhe soiléir agus cruinn chun d’úsáideoirí bóithre eile a chur ar an eolas faoi do rún.
• Fan ar an airdeall, aireach, agus breathnaithe. Cuimhnigh ar an Amharc Sábhála Beatha (thar an ghualainn) ag acomhail - d'fhéadfadh sé do shaol a shábháil.

• Bí Sábháilte, Bí Feicthe- Bí cinnte i gcónaí gur féidir le tiománaithe tú a fheiceáil beag beann ar an aimsir trí threalamh cosanta cuí, éadaí ard-infheictheachta a chaitheamh agus trealamh ard-infheictheachta a chur ar do chapall agus comharthaí láimhe soiléire a thabhairt.